Jedno z najczęstszych pytań, jakie zadają klienci i potencjalni pracownicy, dotyczy roli tłumacza w procesie lokalizacji. Z chęcią odpowiadamy, ale pomyśleliśmy, że zbierzemy główne kwestie w podręcznym artykule, który będzie służył za punkt odniesienia.
Po pierwsze, mimo że językowcy biorą udział w zasadniczej fazie procesu lokalizacji, najpierw trzeba przygotować dla nich materiały do pracy. Można powiedzieć, że dzień pracy językowca zależy od współpracy kierownika danego projektu z klientem, która bezpośrednio przekłada się na harmonogram zadań.
To właśnie kierownik projektu (w skrócie: PM, od angielskiego „Project Manager”) w przeważającej mierze odpowiada za kontakt z klientem i to właśnie on zajmuje się alokacją zasobów. Kierownik projektu przydziela zasoby ludzkie i językowe lub wysyła prośbę o pomoc do działu zarządzania zasobami językowymi (LRM, ang. Language Resources Management). Wówczas pałeczkę przejmuje dział LRM, którego zadaniem jest przydzielić tłumaczenie pisemne, lokalizację oprogramowania i tłumaczenie ustne odpowiednim specjalistom językowym pracującym na stałe w firmie i zewnętrznym dostawcom usług z zakresu tłumaczeń pisemnych lub ustnych.
Do zarządzania wszystkimi pracami tłumaczeniowymi i procesami roboczymi Studio Gambit korzysta z własnego systemu, trafnie zwanego Fanatikiem, pełnego zasobów przydatnych dla językowców i kierowników projektów. Na system ten składają się takie elementy jak narzędzie alokacji zasobów, zbiór instrukcji specyficznych dla poszczególnych projektów, narzędzie do śledzenia i rozwiązywania problemów językowych (Issue Tracker), opisy procedur ISO czy materiały szkoleniowe. W razie potrzeby system Fanatic można nawet zintegrować z systemami informatycznymi klienta.
Studio Gambit uwielbia współpracować z zaprawionymi w boju tłumaczami pisemnymi i ustnymi, wypatrując przy tym nowych talentów. Czasami pojawia się okazja dołączenia do stałego zespołu pracującego wewnątrz naszej firmy. Aby nowy pracownik mógł rozpocząć regularną pracę, musi niezależnie od doświadczenia przejść szereg procedur. Pierwszą z nich jest gruntowne szkolenie z zakresu systemów i procesów obowiązujących w firmie. Musi m.in. zapoznać się z naszym własnym narzędziem CAT (ang. Computer-Assisted Translation — tłumaczenie wspomagane komputerowo) SG Tiger 2, wspomnianym już systemem Fanatic wraz z narzędziem Issue Tracker oraz z innymi narzędziami usprawniającymi wykonywanie procesów roboczych. Dzięki nim jesteśmy w stanie zachowywać spójność tłumaczeń i elementów procesu lokalizacji, w którym uczestniczą różni specjaliści.
Rzućmy okiem na typowe zlecenie specjalistki językowej. Nazwijmy ją Zosią.
1. Potwierdzenie przyjęcia zlecenia
Nasza specjalistka musi najpierw potwierdzić przyjęcie zlecenia od kierownika projektu, w przeciwnym razie nie będzie można przydzielić jej pracy.
2. Instrukcje dotyczące zlecenia
Przed przystąpieniem do pracy Zosia musi zapoznać się z instrukcjami, które otrzymała od kierownika projektu. W przypadku znanych nam klientów nasza specjalistka może mieć dostęp do wytycznych językowych (tzw. style guide’ów) i projektowych, słowników i glosariuszy, baz terminologicznych, materiałów referencyjnych, uwag weryfikatorów z poprzednich projektów oraz do narzędzi zapewniania i kontroli jakości. Może również zadawać pytania koordynatorowi terminologicznemu i głównemu językowcowi odpowiadającym za dany projekt, korzystając z narzędzia do śledzenia i rozwiązywania problemów językowych Issue Tracker.
3. Wykonanie zlecenia
Wreszcie Zosia zasiada do zleconej pracy, która może polegać na tłumaczeniu, weryfikacji, korekcie, kontroli jakości lub zarządzaniu zasobami terminologicznymi.
3.1. Narzędzia CAT
W stosownych przypadkach wszystkie prace językowe przebiegają z wykorzystaniem narzędzi CAT. Dzięki tym narzędziom Zosia osiąga lepsze rezultaty, mogąc zachować spójność tekstów — zarówno w ramach danego zlecenia, jak i z innymi tekstami dla tego samego klienta lub z tej samej tematyki. Uzyskuje to, korzystając z glosariuszy klienta i pamięci tłumaczeniowych w różnych projektach oraz stosując funkcje zapewniania/kontroli jakości dostępne w bibliotece danego narzędzia CAT.
Językowcy Studia Gambit pracują w większości najpopularniejszych narzędzi CAT, takich jak SDL Trados Studio, Memsource, XTM, Smartling, Across, MemoQ czy GlobalLink. Mamy nawet własną chmurową platformę tłumaczeniową dla wielu użytkowników SG Tiger 2, która z punktu widzenia tłumacza konsoliduje wszystkie prace.
Jedną z najinteligentniejszych funkcji narzędzi CAT są dostępne w nich skróty klawiaturowe, które pozwalają Zosi tłumaczyć z prędkością światła przy jednoczesnym utrzymaniu wysokiej jakości. Pracując w narzędziach CAT, Zosia może zachować zaawansowane formatowanie tłumaczonych materiałów, ponieważ wie, gdzie wstawić odpowiednie znaczniki.
Redagując popularne dzisiaj tłumaczenia maszynowe, może pracować jeszcze szybciej — nadal mając na uwadze jakość. Zdajemy sobie sprawę, że proces z wykorzystaniem tłumaczeń maszynowych może wydawać się niezrozumiały — objaśniliśmy go w specjalnie opracowanym artykule dostępnym tutaj
Na razie wystarczy wspomnieć, że tłumaczenie maszynowe wykonują silniki tłumaczeniowe zasilane i „uczone” przy użyciu odpowiednich dwujęzycznych korpusów Studia Gambit lub danego klienta.
Zosia może pracować szybko, wiedząc, że kierownik projektu dobrał najlepsze silniki tłumaczeń maszynowych do jej zlecenia — czy to zewnętrzne, płatne, czy własnościowe.
3.2. Terminologia i językowa jakość tekstów
Zosia zawsze stara się przetłumaczyć tekst źródłowy na docelowy tak, aby przekład wyglądał nie jak tłumaczenie, a jak materiał autorski. Musi to osiągnąć, zachowując pierwotne znaczenie, dlatego w jej pracy tak ważna jest wiedza i wrażliwość językowa wsparta umiejętnością efektywnego przeszukiwania specjalistycznych zasobów internetowych. Można rzec, że praca Zosi polega na nieustannym poszukiwaniu znaczenia i sposobów jego wyrażania.
Co więcej, przetłumaczone teksty muszą zawierać odpowiednią terminologię dostosowaną do potrzeb klienta, tematyki i oczywiście odbiorców. Dlatego Zosia korzysta ze słowników zintegrowanych z narzędziami CAT i zasobów online. Dobrze wie, jak sprawdzać poprawność tłumaczenia, przeszukując strony internetowe w języku docelowym. To trudna praca, dlatego Zosia często konsultuje swoje wybory z innymi językowcami zaznajomionymi z jej projektem oraz z koordynatorem terminologicznym, który dba o to, aby wszyscy specjaliści korzystali z tych samych rozwiązań, a każdy problem był zgłaszany i rozwiązywany tylko raz. Zosia zadaje odpowiednie pytania w narzędziu Issue Tracker, w którym na pewno uzyska zadowalającą odpowiedź — w końcu koordynator terminologiczny czy główny specjalista językowy mogą w razie ostateczności skontaktować się z klientem.
4. Ostatnie czytanie i kontrola jakości
To punkty obowiązkowe na liście każdego tłumacza. Zosia chce oddać pracę wysokiej jakości, dlatego po zakończeniu tłumaczenia czyta tekst, aby wyłapać wszystkie niedociągnięcia, błędy dotyczące formatowania i inne rysy na szkle. Pomagają jej w tym narzędzia CAT oraz zewnętrzne oprogramowanie, takie jak ApSIC Xbench, Verifika czy nasze własne rozwiązanie — SG Tools.
Wie, jak się nimi posługiwać, dlatego może wprowadzić ustawienia pod kątem każdego projektu, stosując na przykład do dokumentu spersonalizowane listy fraz, które umożliwiają jej użycie poprawnego słownictwa i wyeliminowanie błędów terminologicznych.
5. Dostawa tłumaczenia
Zawsze na czas. Po zakończeniu pracy Zosia przekazuje przygotowane przez siebie gotowe materiały kierownikowi projektu zgodnie z otrzymanymi instrukcjami i z zachowaniem ustalonego terminu odsyłki. Teraz może odpocząć i zaczekać na raport z kontroli jakości wykonywanej przez innego językowca w ramach drugiego etapu procesu tłumaczeniowego — w ten sposób dowie się, jakie popełniła błędy, i będzie mogła ich uniknąć w przyszłości.
Do następnego projektu!
